“HUYẾT” THƯ

“HUYẾT” THƯ GỬI CÁC CHÚ THÍM,

CÁC EM TRONG HỌ

Hà Nội ngày 2 tháng 3 năm 2012

(mồng 10 tháng 2 năm Nhâm Thìn)

Kính thưa các chú các thím cùng các em trai gái dâu rể trong họ.

Trước khi có vài lời tâm huyết xin các chú thím, các em (nếu có điều kiện, hãy thắp nén hương thơm, quỳ (hoặc đứng) trước Bàn Thờ) đọc kỹ và suy ngẫm trích đoạn “Văn tế họ Nguyễn” sau:

TRÍCH VĂN TẾ HỌ NGUYỄN

Công Tiên Tổ tô bồi thuở trước

Tưởng Tiên Linh nhờ phước người xưa

Công lao trải mấy nắng mưa

Lập nên sự nghiệp kế thừa đến nay.

Ơn cao cả như cây Núi Thái

Nghĩa bao la như nước Biển Đông

Khó khăn nào có quản công

Cơ đồ hưng thịnh non sông vững bền.

Con với cháu kế truyền mãi mãi

Hiếu với Trung tiếp nối đời đời

Làm sao đúng mực Con Người

Nên trang lịch sử, nên người nghĩa nhân.

Trai xứng đáng học hành chăm chỉ

Gái giữ gìn tính nết đoan trang.

Nhân ngày Tổ Kỵ thu thường

Cầu ơn Tiên Tổ mười phương chứng lời.

Nguyện gia hộ cho đời hưng thịnh

Nguyện phước từ nối cảnh bình an.

Ơn xưa Tổ Đức gia quang

Đến nay dòng dõi vẻ vang lưu truyền.

Phò trì chi gia huệ giã!

(tất cả con cháu chút chít dâu rể) Cẩn cáo !

Kính thưa các chú thím, thưa các em!

Nghiên cứu kỹ “Gia Phả” mà các Cụ để lại, ta thấy: Điểm lại suốt quá trình hình thành và phát triển dòng họ, từ khi Cụ Thuỷ Tổ họ ta về đất này khai Thiên lập Địa, lập nên họ Nguyễn Văn ta, thì từ nhiều năm nay, tình hình chung trong Họ đang bị thoái trào, suy yếu chưa từng có; chưa có thế hệ nào, đời nào gặp nhiều gian nan vất vả, nhiều tai ương như đời hiện tại ! Xưa kia có Cụ làm quan tới cấp tỉnh, khi mất được Vua phong cho chữ Thuỵ - người có công với Triều đình - (Gia phả ghi: Họ ta đã từng có Cụ “giúp nhà Lê cai quản trấn Cổ Dũng, huân nghiệp rạng rỡ. Đến Hoàng triều nhà Nguyễn mở vận, về trấn nhậm thành Hải Dương, … , hiển rạng danh tích cho đến ngày nay, mà cháu con ngày càng nhiều”); nhiều cụ học hành rất cao, làm thầy thiên hạ, được nhiều người kính trọng cho đến tận bây giờ. Đến đời nay, đời của chú cháu anh em ta, đã ai vượt quá được Đại học?! làm quan đã ai quá được cấp xã ?! Nếu có cố gắng lắm cũng chỉ được nửa vời.

Tại sao? Tại sao đời nay chú cháu, anh em ta không “khá” lên được? Tại sao ta gặp quá nhiều tai bay vạ gió ? Tại sao lại bị lắm tai ương, bệnh tật ? Tại sao trong có vài năm mà nhiều người ra đi vội vã thương tâm là vậy ? Tại sao có người nói “cái Phúc của Họ ta rất mỏng” ? Tại sao … ???

Ừ thì tại ta nghèo, chưa gặp may, v. v … Nhưng tại sao ta nào có lười biếng, nào có không cố gắng chịu đựng vất vả, gian truân mà may mắn vẫn không đến, hưng thịnh (kể cả số xuất đinh) và bớt nghèo đói vẫn là thứ xa xỉ, chưa với tới được; nghèo vẫn hoàn nghèo, cơ cực vẫn hoàn cơ cực; con cháu vẫn không khấm khá hơn, mãi vẫn chỉ là một họ nhỏ.

Các chú thím, các em ơi ! Dù ban ngày làm lụng vất vả, chồn lưng mỏi gối, đêm về thử vắt tay lên trán mà nghĩ : Tại sao, tại sao lại như vậy ??? Ta nghĩ và hành động không chỉ cho đời ta, mà còn vì con cháu chúng ta. Làm sao phát huy và củng cố được VƯỢNG KHÍ vốn có của dòng tộc mà Liệt Tổ Liệt Tông để lại ? Đừng để HỒN THIÊNG của dòng tộc chìm vào dĩ vãng!

Hãy nhìn cái gương sờ sờ ngay trong xóm, vì sai lầm của cá nhân, coi thường tục lệ, coi thường Vượng Khí, coi thường phong thuỷ mà phải chịu tai ương, mà vốn xuất phát điểm của họ thuận lợi hơn anh em ta nhiều. Ngược lại, có những gương (ngay trong thôn ta hay bên Lễ Độ) đề cao tinh thần dòng tộc, giữ được Vượng khí của Tổ Tiên, họ ăn nên làm ra, con cháu đông vui, học hành đến nơi đến chốn. Có người lập gia ở nơi khác, tạo dựng dinh cơ ở mãi tận đâu, gia đình thịnh vượng, họ lại bỏ ra bao nhiêu công sức, tiền của đến hàng tỷ để xây dựng Nhà thờ họ, làm đường, xây cổng cho làng, đặng tri ân Tiên Tổ, đền đáp công ơn Tổ Tiên, làm phúc cho họ hàng, làng xóm trên quê hương mình, mặc dù về vật chất, họ chẳng mang về nhà họ được gì. Tại sao họ làm vậy ? Họ đâu có dở người, đâu có dại khờ, đâu có muốn khoe khoang. Họ sẽ được những gì, chắc chắn ai cũng biết. Nhắc đến các gương trên, những người thật, việc thật, ngay cạnh ta, cùng thời với ta để thấy rằng: đây là những lời duy vật, biện chứng, không hề mê tín.

Còn họ ta thì sao ? Trong mấy chục năm qua, gia đình Tộc trưởng cũng bị tai ương, sự kế thừa bị gián đoạn. Hơn nữa, vì những lý do khác nhau, trưởng Tộc và một vài cá nhân mắc những sai lầm nhất định. Hãy bình tâm mà tự nghĩ suy, xem cái tâm với Tổ Tiên, đức bản thiện, lòng bao dung độ lượng, tính ích kỷ của ta thế nào mà dẫn đến hậu quả như ngày nay. Vượng Khí của dòng tộc bị giảm suy, cả họ có nguy cơ thụt lùi, không phát triển.

Nay chúng ta, cấp bách lắm rồi, vì sự Anh Linh của Tổ Tiên, vì là máu thịt của Cha Ông, vì danh mang tên họ Nguyễn, vì tương lai cho các thế hệ mai sau, bố con, chú cháu, anh em, dâu rể nội ngoại hãy đồng tâm nhất trí, quyết tâm (dù có muộn) chỉnh đốn Họ, củng cố và phát huy Vượng Khí của Tiên Tổ, để họ ta phát triển vững bền.

Những năm tháng gần đây, chúng ta đã làm được những gì để mong vớt vát lại, để giảm thiểu đi những cơ cực bần hàn, những tai ương quái ác? Thiết nghĩ, không cần nhắc lại, vì ai cũng biết. Đến đây có người sẽ hỏi: Họ ta xây được Từ Đường rồi mà sao bất hạnh vẫn còn ? Xin thưa: xây Từ Đường chỉ là một việc. Sự may mắn, có phúc, muốn có sự phù hộ độ trì của Tiên Tổ còn phụ thuộc nhiều yếu tố khác nữa, trong đó cái TÂM thờ cúng (Âm đức) của mỗi người là quan trọng nhất. Có Từ Đường rồi mà nếu để hương lạnh khói tàn thì khác chi chưa có. Hơn nữa, Từ Đường (dù giản đơn), kể cả Phần Mộ Tổ vẫn chưa hoàn thiện ! Nếu có điều kiện, hãy thử xem những gia đình thịnh vượng thờ cúng Tổ Tiên, cụ kỵ ông bà cha mẹ họ thế nào.

Lại có người hỏi: Tổ Tiên ta xưa kia chưa có Nhà Thờ họ sao có vẻ vẫn phồn thịnh, phát triển cho tới ngày nay? Xin thưa: Cái Nhân, cái Thiện, Cái tình trong gia đình, họ hàng, kể cả làng xóm lúc ấy khác xa bây giờ, nó đầm ấm gắn bó hơn rất nhiều lần ngày nay. Nhiều người trong chúng ta còn nhớ, ông cha ta thời ấy, không chỉ các dịp lễ tết, giỗ chạp, mà cả những ngày bình thường, thường xuyên gặp mặt ở Chùa, hoặc tại nhà trưởng tộc, trước là tri ân Tiên Tổ (Từ Đường lúc ấy chỉ đơn giản là chiếc Bàn thờ tại nhà trưởng tộc), sau là đàm đạo giúp nhau trong cuộc sống. Ai sai các Cụ phê phán, chỉ bảo. Vì vậy các Cụ giữ được hoà khí, duy trì được HỒN THIÊNG của dòng họ. Nay vì cuộc sống hiện đại, “đèn nhà ai nhà nấy rạng”, con cháu lại xa quê nhiều, thử hỏi: nếu không có Nhà Thờ họ thì việc thờ cúng Tổ Tiên sẽ ra sao ?! Hay nghãnh nào cũng vừa thờ Tổ vừa thờ nghãnh ! Con cháu trong họ được mấy khi tụ tập đông đủ mà nhận ra nhau !

Cha ông ta thường dạy: “Điều linh thiêng nhất đối với mỗi một người là: Ngôi nhà cốt nhất cái nóc, dòng họ cốt nhất mồ mả Tổ Tiên, Bàn thờ Gia tộc”. Đó là nhân văn, là cái đạo cốt lõi để làm người. Xa rời cái đó, chỉ chăm lo cho cá nhân mình, gia đình mình là xa rời anh em, xa rời dòng họ, xa rời chữ HIẾU, chữ TRUNG, hậu quả khôn lường. Sự thăng trầm của dòng họ gắn liền với sự thăng trầm của mỗi gia đình trong họ.  Chưa thấy ai sống được, chết được mà không có họ hàng, làng xóm.

Quán triệt tinh thần đầy tính nhân văn, trung hiếu đó, họ ta mới đồng tâm nhất trí xây dựng Từ Đường, mặc dù còn vô vàn gian khó. Nếu đời này ta không làm được, thì chắc gì đời sau con cháu ta làm nổi. Chẳng muốn nhắc lại, nhưng đành phải nói: Đó là lý do mà trưởng tộc, dù chẳng hơn gì anh em trong họ, dù đã có nhà cửa “đàng hoàng” trên Hà Nội, dù vẫn thờ cúng Tổ Tiên ở Hà Nội được, mà vẫn bỏ ra hơn trăm mét đất để xây dựng Từ Đường, bao năm trăn trở đóng góp nhằm phục hưng và duy trì tình họ hàng, nghĩa anh em chú cháu. Tiện đây, xin hỏi nhỏ: Họ ta liệu còn có ai dám bỏ đất, bỏ tiền ra làm được như vậy?! Nếu tộc trưởng cứ chỉ thờ cúng Tổ Tiên ở Hà Nội thì mọi người có trách móc được không ?

Mới trong khoảng hơn 10 năm gần đây, trải qua bao nhiêu cố gắng nghĩ suy, bao nhiêu gian khó nhọc nhằn, chú cháu anh em ta mới phục hồi lại được giỗ, tết Tổ Tiên, làm tươi lại tình cảm họ hàng, anh em chú cháu như ngày hôm nay. Chúng ta cần khiêm tốn, việc chúng ta làm chưa được bao nhiêu, nhưng cũng thầm tự hào rằng “tinh thần dòng họ” đã ấm cúng trở lại, hơn hẳn 15, 20 năm trước, rằng nhiều họ khác mong được như vậy mà chưa làm được.

Thế mà buồn thay, nghẹn ngào thay, vì Vượng Khí của dòng họ, nói cho dễ hiểu là vì muốn củng cố, duy trì, phát huy truyền thống Tổ Tiên, muốn có Phúc cho toàn họ, muốn được Tiên Tổ phù hộ độ trì, tránh, bớt được tai ương, Nhà Thờ họ đã làm xong, Bàn Thờ Tổ Tiên đã có, mà một lối đi vào Từ Đường mãi chưa xong. Hương Linh Tiên Tổ muốn về dự giỗ tết, muốn chứng giám lòng thành của cháu con, muốn thụ hưởng lễ vật, muốn phù hộ độ trì cho con cháu, (như lời ta thường khấn), thì về Từ Đường bằng đường nào? (đừng nghĩ các Cụ bay về, “dương sao âm vậy” cơ mà). Cứ theo lời Phan Thị Bích Hằng, thì liệu các Cụ có bị đói, bị rét?! vàng mã cháu con cúng tiến liệu có đến được với các Cụ?! Vậy các Cụ liệu có đủ sức phù hộ độ trì cho cháu con?

Vì sao ? vì sao lại thế ? Vì sao ???

Nhớ tới câu “Xởi lởi Trời cho, so đo Trời phạt”, hay câu “của Chùa lấy một đền mười” mà thấy cay cay nơi khoé mắt, chát mặn nơi đầu lưỡi. Chờ đợi mãi, khuyến khích mãi, mong mỏi mãi có một em nào đó, một cháu nào đó vượt lên được hơn bác, hơn anh, mà đến giờ vẫn chỉ là mong đợi nếu không muốn nói là thất vọng !

Nhìn sang họ Phan bên cạnh mà thèm, (cách ta có vài chục mét). Không nghĩ đến thì thôi. Nghĩ đến mà thật sự đau lòng, thật sự tủi hổ, thật sự buồn. Con cháu người ta thành đạt hơn hẳn con cháu họ mình. Tiềm lực người ta mạnh hơn hẳn lần tiềm lực họ mình. Họ thừa sức mua cả nghìn mét đất. Thế mà khi xây dựng Nhà Thờ họ, vẫn có một bà Giồng (xin nhắc lại bà chứ không phải ông) hiến tặng họ mấy chục mét đất để làm đường đi vào Nhà Thờ họ. Nếu như ngày xưa, tên tuổi bà này được khắc vào bia đá thì ngày nay được viết vào Sổ Vàng, để đời đời cả họ tri ân công đức của bà.

Nhìn lại họ ta thì sao? nguồn gốc lối vào Từ Đường, hiện trạng của nó thế nào, chắc ai cũng biết. (thậm chí có thể làm cổng khác). Tại sao một người đàn bà như bà Giồng làm được, dù bà ấy chỉ là cháu dâu, con dâu, dù họ người ta thừa sức mua lại đất của bà, mà những ĐÀN ÔNG họ ta lại chưa làm được, trong khi yêu cầu của cả họ nội ngoại rất là khẩn thiết ?

Cái gì mắc mớ ở đây? Cái gì ngăn cản mọi người? Có phải là “so đo”! Xin các chú, các thím, các em, kể cả dâu rể nội ngoại hãy tìm giúp câu trả lời vậy.

Sự kiên trì chịu đựng, tính khoan dung của ai cũng chỉ có giới hạn. Đừng để sự việc đi quá xa, mất tầm kiểm soát! Mấy Chú, mấy Thím không chờ đợi nổi đã phải ra đi. Chỉ còn lại ba bốn ông chú, bà thím ấy, liệu có thể kịp nhìn thấy Từ Đường có đủ đường đi lối lại, để khi nhắm mắt xuôi tay, biết đường mà về Từ Đường cho cháu con phụng tự !

Kính thưa chú thím! Đời chú thím cháu ta cũng chẳng còn được mấy, mà còn quá nhiều việc đang giang giở ! Xin các chú thím cùng các em, nâng cao tinh thần trách nhiệm, quỳ trước Hương Linh của Tổ Tông, Ông, Bà, Cha, Mẹ mà nghĩ suy, bàn bạc, tìm ra được phương sách tốt nhất, giữ được Hoà khí, Tình họ hàng của Dòng Tộc !

Cháu, anh chân thành cảm ơn.

Cháu của các chú thím

Anh của các em

Trưởng tộc

Nguyễn Văn Hớn